Browsing tag: Zuster Josepha Cornelia

In negentienhonderd tweeëndertig,
verrees ons eerste Missiehuis:
Pasóeroean met zijn Chineesjes!
Wie voelde zich bij die niet thuis!?

Batoe kwam drie jaartjes later.
Het werd genoemd een “paradijs”:
Klimaat en Missiearbeid samen,
te ruilen voor geen enkele prijs!

In al die jaren tot de oorlog,
werd hard gewerkt voor ’t heerlijk doel:
De ziel der heiden kind’ren redden,
men doopte er reeds ’n heleboel.

Maar toen kwam Nippons woest geweld:
Weg met de school, het kind, de kerk!
Zo werden slagen toegebracht,
aan ’t veelbelovend Missiewerk!

En daar klonk plotseling het bevel:
“De zusters morgen naar het kamp!”
Het afscheid van ons Missiehuis,
dat was voor ons een grote ramp!

“Kerree”.
Toen we één oktober drie en veertig,
naar ’t kamp te Malang moesten gaan,
toen trokken we eerst nog naar Tjelaket,
op ’t huis der Urselinen aan.

Daar wist men ons nog te verwennen,
als afscheid voor de ballingschap.
Instructies werden ons gegeven,
van Nippons motto: gap, gap, gap!

Maar lang kon men hier niet genieten:
om tien uur moesten wij er zijn!
Vergezeld van de Javaanse Zusters,
kwamen we aan ’t bepaalde terrein.

De tottok Zusters moesten binnen,
de bruintjes bleven buiten staan.
Die vijf die stonden daar als wezen
en zouden ’t liefst zijn meegegaan!

Voor ’t laatst nog wilden wij eens wuiven,
naar onze bruine Zusters daar,
maar nee, dat was heel streng verboden:
Geen wenk, geen blik zelfs mocht men slaan.

De poort was nu voorgoed gesloten,
de wacht die deed daar goed zijn plicht.
Met knuppel of geweer gewapend,
zo dwong hij eerbied af – Allicht!

’t Eerste van al weer “registratie”,
de koffers werden onderzocht.
Er werd genomen of gestolen,
wat men in ’t kamp niet hebben mocht.

Boeringweg, op zeventien,
zijn drie conventen saamgevoegd:
Van Pasóeroean en Batoe,
en daarbij drie van ’t kostbaar Bloed.

Met twintig in die burgerwoning,
dat leek ons eerst ’n beetje krap.
Maar later werd het heel wat erger,
hier was ’t slechts de eerste stap.

In Malang was voldoende voedsel:
men werd nog niet zo opgejaagd.
We hadden Priesters, Sacramenten,
al werd men toen ook reeds geplaagd.

Er mocht in ’t kamp geen een bediende,
scholen mochten niet bestaan.
En dan: het liep er vol spionnen, –
de “kempetei”! – wie daar moest gaan!!!

Veel erger zou het lot nog worden:
De wijk moest leeg! – nu op transport!
’n Slag waar mensen ziek van werden,
maar – vlug gepakt! – de tijd was kort.

Eén groep mocht alleen ’n rugzak,
de anderen nog ’n kist erbij.
Al de rest moest achterblijven,
het geld, dat eiste Nippon blij.

9 Februari 1944.

De trein, die werd goed volgepropt,
aan alle kanten dichtgestopt!
Geen deur, geen raampje bood ons lucht,
in die benauwdheid werd gezucht.

De voorraad eten was gauw op,
de dorst die steeg al dra ten top!
Men kón niet zitten, mócht niet staan,
de wacht stond altijd klaar tot slaan.

Een reis van enige uren slechts,
werd door die wreedaards langgerekt.
Twee dagen en een nacht erbij,
genoot men van die kwellerij!

En wáár bracht ons de trein toch heen??
dat wist de machinist alleen!
Opeens werd grote angst gewekt:
Door een kier had men de zee ontdekt!

Zou men ons ontvoeren gaan? …
Of zou ons laatste uur nu slaan?? …
Een zwaar beproefde zuchtte maar:
“Dit kruis, o Heer, is toch te zwaar!”

Maar zwaarder kruisen wachtten al:
De hongernood, die volgen zal!! …

10 Februari 1944.

De trein bleef in Semarang staan:
Met auto’s toen op ’t weeshuis aan!
Pas op, geen voet meer scheef gezet!
Gewapend werd op ons gelet!

Voor d’ingang zat ’n strenge Jap,
je kreeg ’n nummer op ’n lap.
Voortaan mag je je naam vergeten,
je bent ‘n “nummer” moet je weten!

We kregen in de hand gestopt,
’n mandje rijst met ’n visje erop!

Toen men de deur moest binnengaan,
bleef ieder daar verwonderd staan!
Ja, allen in dat ene huis!
Die samenleving werd een kruis.

Men vroeg zich af waarvan geleefd?
Niemand immers geld nog heeft.
Wees maar niet bang! Heb toch geen zorg:
Daar staat Nippon wel voor borg!

Het plan was mooi reeds opgesteld:
Het Hollands ras moest neergeveld.
Men is direct aan ’t werk gegaan,
vooral de vrouw, die moest eraan!

’t Ging niet ineens, die moordpartij,
heel langzaamaan, dat snapten wij!
Er moest gezwoegd, veel werk gedaan,
en daarbij aan ’t verhongeren gaan!

Honderdvierenveertig mensen,
allen op die ene zaal!
Vrouwen, jongens, meisjes, babies,
dat gaf wel eens ’t grootst kabaal!

Wij twintig Zusters op twee britsen,
gescheiden door een meter straat.
En hadden bij ons in de woning,
vier kind’ren der familie Flaat.

Op zevenenveertig en ’n halfje,
daar mocht je heer en meester zijn.
Maar was je breedte ’n halve meter,
dan lag je al op vreemd terrein.

Toch wisten wij ons wel te schikken,
we lagen om en om in bed:
Je hoofd met naast je twee paar voeten,
en hadden soms de grootste pret.

Want ’s nachts dan kon ’t wel gebeuren,
dat j’een teen kreeg in de mond gestopt.
Of dat j’in nare droomgevallen,
aan beide zijden werd geschopt.

Overdag dan was die slaapzaal,
werkplaats, refter en kapel.
En ’s morgensvroeg en ’s avonds zeven,
dan stond j’er kaarsrecht voor ’t appèl!

Waar moest je heen met je bagage?
Wel, alles moest daar op die plek!
Achter, onder, op je bultzak,
zo’n bergplaats was toch heus niet gek!

Overdag dan mocht je komen,
’t was alles netjes voor mekaar!
Je spreidde over al die rommel,
’n deken uit en kees was klaar!

Op de grond daar was wel ruimte,
maar onder britsen mocht niets staan.
Vond Sien daar wat, dan was ’t een reden,
om iemand driekwart dood te slaan!

’s Middags om een uur of vijf,
speelt zich hier af een vroom bedrijf

Refter en gemeenschappelijke cel,
doet dan weer dienst als bidkapel.

Heel vroom wordt dan hier saam gebeden,
herinnering aan ons heerlijk verleden.

Maar toch heeft men niet heel veel rust,
als Sien het ziet, denk maar gerust:

’t Is uit een tijd weer met die pret,
men moet zich verstoppen voor ’t gebed!

Hier hebt ge de Zuster, die wondertjes doet!
Vooral in het kamp deed dat soms zo goed!
Geen voorraadschuur had ze, geen kelder, o neen,
ze had dit onnozele kastje alleen!

Op feesten, dan hoort toch wat extra’s te zijn!
En ja hoor, zij had een traktatietje klein.
Al was de nood dan ook nog zo groot,
zij zorgde dat ieder die dag toch genoot.

Amerika had ons met pakjes verrast,
er werd wat gegeten – de rest in de kast!
Drie dagen en ’t was bij veel naar de maan,
waar wij een vol jaar hebben over gedaan!

’t Stond in een hoekje, waar niemand ’t zag,
waarom men bij elke verrassing dan dacht,
dat zij wonderen deed of toveren kon,
en men toen reeds met haar verering begon!

Vaak hing er onraad in de lucht,
de beste raad die was dan: Vlucht!
Want rust bestond niet in ’t kamp.
dat was voor veel de grootste ramp.

Zat j’op de brits, Dien dreef met geweld,
met zweep of stok je naar het veld.
Nu hadden wij een toevluchtsoord,
daar baden we tamelijk ongestoord.

Dat net van lijnen kon niet deren,
’t diende om ’t opgejaagd te weren.
Daar liep men niet zo in de gaten,
en werd men meer met rust gelaten.

Al zijn hier angstige uurtjes gesleten,
dit “bidtuintje” zullen we niet licht vergeten.

Wat wordt er door Sien hier weer eens gebulderd?
Als kippen, zo jaagt hij de mensen weer op!
Met honderden moeten ze stenen gaan rapen,
op ’n klein binnenplaatsje, dat wordt een mop!

Ze rapen en rapen, want Sien staat te kijken,
maar plotseling maakt daar de toean ’n keer.
En even plots strekt men zich, lacht en schatert,
geen één die nog werkt, maar men “loert” des te meer.

Komt Sien dan terug, opeens weer gebogen,
Ze rapen vol ijver, ook wat er niet ligt!
Zo biedt die commedie van werken en rusten,
dit drama of blijspel een grappig gezicht.

Maar vindt Sien nog iemand, die niet is aan ’t werken,
dan stompt en dan slaat en dan schopt hij maar raak!
Wij kennen het leven in ’t kamp bij de jappen,
en vinden het reeds de eenvoudigste zaak!